De transformator - de spanningsomvormer
Transformatoren, kortweg trafo's, zetten onze netspanning van 230V om in zwakstroom van 6, 12 of 24V. Ze kunnen ook vertaald worden aangeduid als spanningsomvormers (het Latijnse transformare betekent "omvormen"). In de verlichtingstechniek zijn er trafo's voor lampen nodig waarin zwakstroomlampjes worden gebruikt. Transformatoren zijn eenvoudig niet uit de elektrotechniek weg te denken. Ze worden gebruikt voor het verlagen of verhogen van wisselspanning en ze zitten in vrijwel alle elektrische apparaten die op een andere spanning werken dan de netspanning. Ook bij de stroomvoorziening in het algemeen kunnen transformatoren niet gemist worden, omdat stroom alleen voordelig via hoogspanningslijnen getransporteerd kan worden en dus naderhand weer met een trafo omgevormd moet worden.
Twee soorten transformatoren
Voor gebruik met verlichting zijn er twee soorten transformatoren: de conventionele magnetische trafo (C-trafo)en de elektronische trafo (E-trafo). De conventionele trafo is een magnetische trafo, waarvan de werking berust op de wisselwerking tussen twee spoelen en de wet van magnetische inductie. De elektronische trafo daarentegen vormt de spanning om via elektronische schakelingen. Dat heeft het voordeel dat deze veel compacter en lichter is dan een conventionele trafo.
De geschiedenis van de transformator
Hoewel het principe van inductie, waarop de conventionele trafo berust, al bekend was sinds Michael Faraday die dat in 1831 ontdekt had, werd de eerste transformator pas 50 jaar later ontwikkeld. In 1851 presenteerden Lucien Gaulard en John Gibbs in Londen hun uitvinding: de eerste trafo. Het octrooi erop werd echter pas vier jaar later aangevraagd door de Hongaren Károly Zipernowsky, Miksa Déri en Otto Titusz Bláthy. Vanaf toen werden transformatoren door een Hongaars bedrijf wereldwijd verhandeld. Voor een brede toepassing van het werken met wisselstroom, en daarmee van de transformator, is echter de naam van de Amerikaan George Westinghouse bekend geworden.
